Zaczynamy właśnie trzeci tydzień kwarantanny. Po niełatwym dla księgarń styczniu i lutym takie załamanie z pewnością dotknie nas bardzo boleśnie. Smutno patrzeć na pusty Sopot, który zazwyczaj tętni życiem. Najgorsze jest to, że nie wiemy kiedy znowu odżyje, a wraz z nim wszystkie drobne elementy tej niezwykłej nadmorskiej układanki.
Sopocka Księgarnia Smak Słowa ma swoją specyfikę. Jest przede wszystkim miejscem spotkań ludzi kochających literaturę i naukę. Miejscem, w którym oprócz dobrych książek można też spotkać autorów, posłuchać wybitnych naukowców, zdobyć autografy ulubionych pisarzy, napić się pysznej kawy i poczytać. To z tego właśnie powodu ludzie wracają do księgarni i nie kupują książek przez Internet i w wielkich sieciach handlowych. Oczywiście niektórzy ludzie, ale to dla nich właśnie są tworzone kameralne księgarnie. Niestety, Ci ludzie zostali teraz pozbawieni możliwości bezpośredniego kontaktu z książką w księgarni, bibliotece, możliwości udziału w spotkaniach autorskich, możliwości błąkania się między półkami w poszukiwaniu tej właściwej książki.
Księgarnie na całym świecie próbują jakoś rozwiązać tę sytuację i ratować siebie i potrzebujących klientów. Dowożą książki, prezentują wirtualnie swoje półki, aby czytelnicy mogli pobuszować po zasobach księgarni, rekomendują warte przeczytania książki, uchylają na chwilę drzwi i oferują sprzedaż internetową, albo wręcz dowóz do domu. Po prostu starają się, aby czytelnikom nie zabrakło dobrej książki. My także staramy się to robić.
Dwa ostatnie tygodnie, to czas niepewności i nieprzewidywalności. Czas, w którym niemal wszystkie codzienne rytuały zostały zawieszone, a poczucie bezpieczeństwa znacząco spadło. Dla większości społeczeństwa książka z pewnością nie jest priorytetowym towarem w tym trudnym czasie. Ludzie muszą zaspokoić i zabezpieczyć sprawy bazowe, a kultura spada w hierarchii wartości na dalszy plan. Taka nieprzewidywalność jest dla człowieka niezwykle trudna do zniesienia, zwłaszcza jeśli czas jej trwania będzie się jeszcze wydłużał.
W ciągu tych dwóch pierwszych tygodni wszyscy staraliśmy się tę trudną sytuację i związane z nią lęki jakoś oswoić i redukować dbając o rodzinę, karmiąc ją, spędzając czas razem z bliskimi osobami, spowalniając. Przyzwyczajeni do pędu być może znaleźliśmy trochę spokoju i pozytywów w byciu tu i teraz, bo myślenie o przyszłości bywa groźne, załamujące i straszliwie depresyjne. Depresja zwłaszcza wiosną, kiedy nie można w dodatku wyjść na dwór, poza krótkimi spacerami, bywa naprawdę groźna. Jedni radzą z nią sobie uprawiając sport, inni potrzebują wyzwań w pracy, a jeszcze inni łakną kultury.
Ludzie kultury są niezwykle kreatywni. Internet, jedyne obecnie miejsce spotkań ludzi, zaroiło się od wirtualnych wydarzeń literackich, czytania na żywo książek przez autorów, rozmów o książkach, pogawędek literackich itp. Życie kulturalne i każde inne przeniosło się do mediów społecznościowych. Nic nie zastąpi jednak zwykłego codziennego obcowania z książką. To naprawdę jeden z najlepszych antydepresantów. Wielu specjalistów twierdzi, że czytanie pomoże nam przejść przez ten trudny czas, ponieważ sam akt czytania zmniejsza eskalację stresu i niepokoju. Poza tym czytanie to rutyna, która w tym szalonym czasie jest niezwykle potrzebna.
Smak Słowa to nie tylko księgarnia, ale również, a może przede wszystkim Wydawnictwo. Nie pozostawimy zatem naszych czytelników bez literackiej pomocy. W tak zwanym home office przygotowujemy dla nich wspaniałe książki. Już w kwietniu odbędzie się premiera znakomitej książki popularnonaukowej autorstwa jednego z najwybitniejszych badaczy mózgu na świecie Michaela S. Gazzanigi. W książce „Instynkt świadomości” Gazzaniga prowadzi nas przez meandry ludzkiego umysłu wykorzystując nie tylko badania z zakresu psychologii, filozofii i kognitywistyki, ale także fizyki i mechaniki kwantowej. O trudnych zagadnieniach autor pisze błyskotliwie, ze swadą i ogromną erudycją. Ta książka to intelektualna gratka dla osób zainteresowanych ludzką świadomością, której istota od dawna zajmuje najbardziej wnikliwe umysły. (przekład Agnieszka Nowak-Młynikowska)
W maju zaś planujemy premierę wyjątkowej książki autorstwa Aarona Lansky’ego „Przechytrzyć historię”. To reportaż o człowieku, który całe swoje życie poświęcił na ratowanie książek pisanych w jidysz. Dla miłośników literatury będzie to prawdziwy rarytas, ponieważ jest to książka o książkach, o ratowaniu języka i opowieści, które w nim powstały oraz kultury, która była z nim związana. To również historia niezwykłych spotkań z ludźmi, którzy tę kulturę tworzyli. Ale przede wszystkim to książka pełna pasji i miłości do literatury. Mamy nadzieję, że będzie to jedno z ważniejszych wydarzeń literackich 2020 roku. (przekład Agnieszka Nowak-Młynikowska)
Na letnie miesiące przygotowujemy literaturę nieco lżejszą. Zabierzemy naszych czytelników do uroczej Prowansji i słynącego z prosecco Treviso. W czerwcu wyjdzie kolejny tom kryminalnej serii prowansalskiej autorstwa Mary Lou Longworth o uroczej parze, sędzim Verlaque i prawniczce Bonnett, którzy jak zwykle będą tropić zbrodnie wędrując po miasteczkach Prowansji, popijając doskonałe wino i rozkoszując się smakowitym jedzeniem. (przekład Małgorzata Trzebiatowska). W lipcu natomiast wraz z inspektorem Stucky’m ruszymy uliczkami Treviso tropiąc mordercę księdza i dziwnego biegacza, który atakuje ludzi. Zatrzymywać będziemy się po drodze w licznych kafejkach i popijać pyszne prosecco i aperol Spitz z plasterkiem świeżej pomarańczy lub cytryną (przekład Tomasz Kwiecień). Będziemy mogli zatem podróżować z książką pozostając w Sopocie, jeśli prawdziwe podróże będą jeszcze niemożliwe.
Na czas zarazy mamy też kilka ciekawych poradnikowych książek psychologicznych, które mogą pomóc się zrelaksować, znaleźć rozwiązanie jakiegoś ważnego problemu, czy też zmobilizować do podejmowania życiowych zmian i wyzwań.
„Projekt zdrowie. Szwedzki poradnik inteligenta” autorstwa dwóch szwedzkich naukowców z Instytutu Karolinska – Andersa Hansena i Johana Sundberga, to książka, która pokazuje jak bardzo nasza aktywność fizyczna wpływa na funkcjonowanie mózgu. Autorzy zachęcają zatem do dbania o formę, ponieważ jest ona ściśle związana z funkcjonowaniem poznawczym, nastrojem, i generalnie poprawia poziom życia. (przekład Tomasz Oczkowski)
Jeśli ktoś ma problem właśnie z tym, żeby się za siebie wziąć, zacząć biegać, chodzić, gimnastykować się itp., to może sięgnąć po znakomity motywator, jakim jest książka norweskiego trenera mentalnego Erika Bertranda Larssena „Bez litości”. Kochają tę książkę sportowcy, którym pomogła osiągać coraz lepsze wyniki. Larssen przekonuje, że wszystkie nasze ograniczenia są w głowie. (przekład Karolina Drozdowska)
Jeśli natomiast zdarzy się tak, oby nie, że nasze wyjścia z domu będą jeszcze bardziej ograniczone i nie będzie można już nawet pójść do lasu, ani nad morze, a wszystko na to wskazuje – to z pewnością ten trudny czas pomoże nam przetrwać książka „Cabin porn. Podróż przez marzenia – lasy i chaty na krańcach świata” pod redakcją Zacha Kleina. Krótkie reportaże o ludziach, którzy sami zbudowali swoje domki w pięknych odludnych miejscach pozwoli nam się przenieść na chwilę w inny, lepszy świat. (przekład Ewa Wojtych)
Dla osób, które poszukują głębszej refleksji nad człowiekiem polecam najnowszą książką Wiesława Łukaszewskiego „Pięknie się różnić, mądrze być podobnym”. To zbiór krótkich esejów o podobieństwach i różnicach między ludźmi na różnych wymiarach. Jest to książka również o tym, że znajdowanie podobieństw, mimo, że bywa trudniejsze, może nam poprawić relacje z innymi ludźmi, nauczyć tolerancji i szacunku do drugiego człowieka.
W literaturze cała nasza nadzieja.
Anna Świtajska – psycholog, redaktorka naczelna wydawnictwa Smak Słowa i założycielka kameralnej Księgarni Smak Słowa w Sopocie przy ul. Monte Cassino 6A.
